Loading...

Glossary term: इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक रेडिएशन (विद्युत चुंबकीय विकिरण)

Description: जेव्हा 19व्या शतकातील भौतिकशास्त्रज्ञांनी विद्युत आणि चुंबकीय घटनांचे वर्णन केले, तेव्हा त्यांना असे आढळले की विद्युत आणि चुंबकीय प्रभावांचे नमुने हे प्रकाशाच्या वेगाने अंतराळात प्रसारित करण्याचा मार्ग आहे, अगदी जवळपास कोणतेही विद्युत शुल्क नसलेल्या परिस्थितीतही. या लहरींना इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक वेव्हज किंवा इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक रेडिएशन म्हणतात. प्राथमिक इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक लहरींचे त्यांच्या तरंगलांबीनुसार वर्गीकरण केले जाऊ शकते आणि परिणामी इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक स्पेक्ट्रममध्ये लहान ते लांब तरंगलांबीत गॅमा किरण, क्ष-किरण, अतिनील, दृश्यमान प्रकाश, इन्फ्रारेड, सबमिलीमीटर, मिलीमीटर/मायक्रोवेव्ह , आणि रेडिओ लहरी यांचा समावेश होतो. दूरच्या खगोलशास्त्रीय वस्तूंमधून होणारे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक रेडिएशन हे खगोलशास्त्रज्ञांसाठी अशा वस्तूंबद्दल माहिती मिळवण्याचा सर्वात महत्त्वाचा स्रोत आहे.

Related Terms:



See this term in other languages

Term and definition status: The original definition of this term in English have been approved by a research astronomer and a teacher
The translation of this term and its definition is still awaiting approval

The OAE Multilingual Glossary is a project of the IAU Office of Astronomy for Education (OAE) in collaboration with the IAU Office of Astronomy Outreach (OAO). The terms and definitions were chosen, written and reviewed by a collective effort from the OAE, the OAE Centers and Nodes, the OAE National Astronomy Education Coordinators (NAECs) and other volunteers. You can find a full list of credits here. All glossary terms and their definitions are released under a Creative Commons CC BY-4.0 license and should be credited to "IAU OAE".

Related Diagrams


y-अक्षावर रेडिएशन आणि x-अक्षावर तरंगलांबी असलेले तीन वक्र. थंड वक्रांमध्ये लालसर आणि खालची शिखरे असतात.

कृष्णिका (ब्लॅकबॉडी) प्रारण

Caption: वेगवेगळ्या तापमानाच्या ब्लॅकबॉडीजमधून उत्सर्जित रेडिएशनचे वक्र. x-अक्ष तरंगलांबी दर्शवतो आणि y-अक्ष प्रत्येक तरंगलांबीवर त्या ब्लॅकबॉडीच्या पृष्ठभागाच्या चौरस मीटरने प्रत्येक सेकंदाला उत्सर्जित होणारी ऊर्जा दर्शवितो. शरीर जितके गरम असेल तितकी तरंगलांबी कमी आणि निळा प्रकाश जास्तीत जास्त ऊर्जा उत्सर्जित करते. या प्लॉटमधील सर्वात थंड शरीर लाल प्रकाशात शिखरावर असूनही, इतर गरम शरीरे सर्वांत थंड शरीरापेक्षा जास्त लाल प्रकाश उत्सर्जित करतात.
Credit: अंतर्राष्ट्रीय खगोलीय संघ खगोलशास्त्र शिक्षण कार्यालय (IAU-OAE) - नियाल डिकॉन

License: CC-BY-4.0 Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) icons


y-अक्षावर रेडिएशन आणि x-अक्षावर तरंगलांबी असलेले तीन वक्र. थंड वक्रांमध्ये लालसर आणि खालची शिखरे असतात.

कृष्णिका प्रारण अतिनील आपत्ती

Caption: वेगवेगळ्या तापमानाच्या ब्लॅकबॉडीजमधून उत्सर्जित रेडिएशनचे वक्र. x-अक्ष तरंगलांबी दर्शवतो आणि y-अक्ष प्रत्येक तरंगलांबीवर त्या ब्लॅकबॉडीच्या पृष्ठभागाच्या चौरस मीटरने प्रत्येक सेकंदाला उत्सर्जित होणारी ऊर्जा दर्शवितो. शरीर जितके गरम असेल तितकी तरंगलांबी कमी आणि निळा प्रकाश जास्तीत जास्त ऊर्जा उत्सर्जित करते. या प्लॉटमधील सर्वात थंड शरीर लाल प्रकाशात शिखरावर असूनही, इतर गरम शरीरे सर्वांत थंड शरीरापेक्षा जास्त लाल प्रकाश उत्सर्जित करतात. ठिपके असलेली रेषा आधुनिक क्वांटम मेकॅनिक्सच्या अगोदर शास्त्रीय सिद्धांतानुसार उत्सर्जित रेडिएशन दर्शवते. ही भविष्यवाणी शून्यापेक्षा जास्त ब्लॅकबॉडी तापमानासाठी कमी तरंगलांबीमध्ये अनंततेकडे झुकते आणि त्याला 'अतिनील (अल्ट्राव्हायोलेट) आपत्ती' असे नाव देण्यात आले.
Credit: अंतर्राष्ट्रीय खगोलीय संघ खगोलशास्त्र शिक्षण कार्यालय (IAU-OAE) - नियाल डिकॉन

License: CC-BY-4.0 Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) icons